Hãy đọc mấy bài viết gần đây của cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson để hiểu tâm trạng của châu Âu như thế nào khi Tổng thống Trump "tả xung hữu đột" từ Alaska về Washington DC.
Một từ ngắn gọn: Thót tim!
Các nguyên thủ quốc gia đương quyền không dám công khai thừa nhận là họ căng thẳng đến mức nào. Nhưng Johnson là cựu nên ông ấy dám bộc bạch nhiều hơn.
Johnson thấy TT Trump tiếp đón Putin thì ông sợ Putin sẽ thuyết phục Mỹ hoà đàm có lợi cho Nga và quan trọng nhất là mặc xác châu Âu. Dù Johnson lâu nay có mối quan hệ rất thân tình với TT Trump, ủng hộ các chính sách của Trump đến nỗi từng được gọi là Donald Trump của nước Anh. Nhưng về vấn đề Ukraine thì ông thấp thỏm lo Mỹ bỏ rơi Ukraine nên ông không dám "yên tâm" về người bạn của ông chút nào. Mấy tháng trước ông công khai nói ông sợ TT Trump sẽ mặc kệ Ukraine và tuyên bố đó là chiến thắng cho nước Mỹ. Về cuộc gặp ở Alaska, ông căng thẳng tột độ. Chỉ đến bây giờ thì ông mới thở phào, sau khi TT Trump hứa sẽ giúp châu Âu bảo đảm an ninh.
Tại sao một chính trị gia kỳ cựu như Borris Johnson mà lại mất bình tĩnh như vậy khi phán đoán chính sách Mỹ về Ukraine?
Có lẽ ngoài việc ông hiểu sự yếu đuối, thiếu đồng lòng, thiếu bản lĩnh của châu Âu nếu phải đơn phương xử lý chiến tranh Ukraine mà không có Mỹ "bảo kê" bên cạnh. Thì sâu xa hơn, đó là vì ông hiểu rõ sự bạc bẽo của hai chữ "đồng minh".
Từ Suez, Việt Nam, Iraq, Libya đến Afghanistan, lịch sử chứng minh rằng “đồng minh” chỉ đứng cạnh nhau khi lợi ích song trùng. Khi lợi ích chia rẽ, sự quay lưng xảy ra ngay lập tức. Ngay trong chiến tranh Ukraine, ta đã thấy Hungary, Slovakia, Ba Lan, Ý, Đức đều có lúc đi ngược hoặc rút lui một phần. Điều đó cho thấy nỗi sợ của Boris Johnson không phải tưởng tượng – ông hiểu rằng “đồng minh” chỉ ủng hộ đến chừng nào còn lợi ích; khi lợi ích trong nước bị ảnh hưởng, họ sẽ quay lưng ngay.
Boris Johnson cũng biết trong nội bộ MAGA có một phần đông ý kiến cho rằng chuyện Ukraine hãy để châu Âu tự lo, Mỹ giúp đến đây là quá đủ, quá nhiều rồi. Và những ý kiến đó không sai, dưới góc nhìn rằng đến châu Âu còn chia rẽ thân ai nấy lo thì tại sao Mỹ xa cách trùng dương không bị chiến tranh làm ảnh hưởng gì thì lại đi xông xáo giúp? TT Trump muốn giúp châu Âu thì không những không được khen mà còn bị bộ phận công chúng này phản đối.
Vì ông biết nhiều nên mới bận tâm nhiều.
Giờ đây ông thở phào nhẹ nhõm khi Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ sẽ dự phần trong việc bảo đảm an ninh cho Ukraine, tức là tiếp tục làm chiếc ô che chở châu Âu như đã làm trong gần một thế kỷ qua. Những người nhân danh đạo đức sẽ nói đó là việc đương nhiên Mỹ phải làm, vì ABCXYZ. Còn những người biết rằng bản chất của chính trị "chỉ có lợi ích quốc gia là vĩnh viễn" thì tất nhiên họ hiểu: Đây là một cử chỉ nghĩa hiệp của một đại cường, một quốc gia duy nhất trên thế giới đã luôn sống với tinh thần cho đi hào phóng nhất.
Các quốc gia từng được hưởng sự che chở và viện trợ của Mỹ lâu nay vẫn coi đó là “lẽ đương nhiên”. Nhưng chỉ đến khi có một Tổng thống công khai tuyên bố “Nước Mỹ trên hết”, chỉ giúp đỡ sau khi đã cân nhắc lợi ích quốc gia Mỹ, họ mới chợt nhận ra: những gì nhận từ Washington suốt gần một thế kỷ qua chưa bao giờ là nghĩa vụ bắt buộc, đó là một đặc ân.
Luong Thi Huyen
LTD
No comments:
Post a Comment