Theo kết quả khảo sát hãng Gallup công bố vào tháng 8/2018, có tới 51% số người trẻ ở Mỹ và 57% số người theo đảng Dân Chủ thích chủ nghĩa xã hội.
Bài viết trước “Vì sao giới trẻ Mỹ nay thích Chủ nghĩa Xã hội?” (Vì sao giới trẻ Mỹ nay thích Chủ nghĩa Xã hội? - BBC News Tiếng Việt) đã giải thích hiện tượng nói trên.
Đồng tiền còn có 2 mặt, nói chi một xã hội tự do và đa nguyên nhất trên thế giới như nước Mỹ, vì thế xin tiếp tục giải thích về thành phần bảo thủ tại Mỹ.
Giá trị Mỹ bị đảo ngược…
Vào những năm cuối thập niên 1950, nhà xã hội học Michael E. Harrington, người khai sinh Tổ Chức Dân chủ Xã hội tại Hoa Kỳ, nhận xét có hai nước Mỹ, một của người giàu và một của người nghèo.
Quyền lực kinh tế và chính trị đều nằm trong tay người giàu, vì vậy chênh lệch giàu nghèo ngày càng tăng, người đã giàu lại càng giàu hơn.
Muốn thay đổi xã hội phải dứt khoát từ bỏ đấu tranh giai cấp do Karl Marx đề ra, phải thực hiện đấu tranh chính trị, phải tái cấu trúc hệ thống các đảng chính trị và phát động cuộc chiến chống lại nghèo khó ngay trên đất Mỹ.
Tư tưởng nói trên ảnh hưởng đến chính sách của Tổng thống John Kennedy (1961-63), một kế hoạch chống lại nghèo đói và bất công đã ra đời, và đã được Tổng thống Lyndon Johnson (1963-69) tiếp tục thực hiện.
Tư tưởng xã hội chủ nghĩa, các phong trào bình đẳng giới tính, bình đẳng sắc tộc, chống chiến tranh Việt Nam trong thập niên 1960 làm đảo lộn mọi giá trị truyền thống của người Mỹ.
Tư tưởng xã hội chủ nghĩa dần dà không chỉ trở thành chính sách của đảng Dân Chủ, mà còn ảnh hưởng đến chính sách của đảng Cộng Hòa, và nói chung là ảnh hưởng đến nước Mỹ.
Thế hệ trưởng thành trong thập niên 1960 và 1970 trở thành những nhà báo, nhà làm phim, nhà hoạch định chính sách, nhà hoạt động xã hội và chính trị, nhà giáo dục…, ảnh hưởng đến xã hội và đến thế hệ trẻ.
Bởi thế ngay cả Hiến Pháp và các giá trị truyền thống Mỹ những người trẻ ít được biết đến, họ được giáo dục theo quan điểm của người cấp tiến xã hội chủ nghĩa.
Bảo thủ là thế nào?
Nước Mỹ theo thể chế Cộng Hòa, công dân Mỹ phải trung thành với Hiến Pháp, nhưng mỗi người hiểu Hiến Pháp mỗi khác.
Vì vậy Tối Cao Pháp Viện có thẩm quyền giải thích Hiến pháp, tuyên bố các đạo luật liên bang, đạo luật tiểu bang là vi hiến, hoặc tuyên bố các hoạt động của hành pháp liên bang và tiểu bang là vi hiến.
Tối Cao Pháp Viện gồm chín thẩm phán do Tổng Thống bổ nhiệm trọn đời và Thượng viện phê chuẩn chấp nhận.
Các thẩm phán khuynh hướng bảo thủ giải thích Hiến Pháp và các đạo luật theo nghĩa gốc ban đầu tạo ra chính nó.
Còn các thẩm phán khuynh hướng cấp tiến giải thích ý nghĩa của Hiến Pháp theo hoàn cảnh, theo thời gian hoặc theo các tài liệu chứng cứ xung quanh việc ban hành đạo luật.
Tối Cao Pháp Viện có khi do phía cấp tiến nắm giữ và có lúc do phía bảo thủ quyết định.
Thành phần bảo thủ như vậy là những người muốn duy trì giá trị truyền thống do những nhà lập quốc Hoa Kỳ truyền lại trong Hiến Pháp.
Quyền phá thai
Án lệ Roe v. Wade về quyền phá thai là án lệ gây tranh cãi và chia rẽ nhất trong suốt 40 năm qua.
Án lệ được thành phần cấp tiến nhiệt tình ủng hộ vì nó đáp ứng quyền riêng tư, quyền nữ giới, nhưng đã phạm vào niềm tin và tín ngưỡng của thành phần bảo thủ.
Án lệ này được Tối Cao Pháp Viện phán quyết ngày 22/1/1973, theo Tu Chính Án số 14 của Hiến Pháp Hoa Kỳ, người phụ nữ có quyền phá thai và quyền này được quy định trong suốt thời gian người phụ nữ mang thai.
Nhưng Tối Cao Pháp Viện khi ấy lại cho phép các tiểu bang ấn định khi nào bào thai có khả năng tồn tại độc lập, vì thế ở một số tiểu bang bảo thủ quyền phá thai gần như không được thi hành.
Quan điểm bảo thủ…
Những người có tín ngưỡng tin rằng bào thai là nguồn sống được Thượng đế ban cho con người và đất nước, nên người phụ nữ không được quyền tước đi mạng sống của bào thai.
Những người bảo thủ còn tin rằng việc phá thai, sẽ dẫn đến việc xa rời đức tin tôn giáo, phá bỏ truyền thống gia đình và xã hội.
Trong khi những người cấp tiến tin vào kế hoạch hóa gia đình, thì người bảo thủ lập luận việc phá thai khiến nước Mỹ bị lão hóa phải nhận thêm di dân, càng đông di dân càng hủy hoại giá trị truyền thống của người Mỹ.
Vào năm 1995, bà Norma McCorvey người tạo ra án lệ Roe v. Wade trở thành một tín hữu Tin Lành, bà nhìn nhận khi còn trẻ bị hoàn cảnh đưa đẩy dẫn đến án lệnh này, bà rất hối hận và trở thành một nhà hoạt động chống phá thai, bà đã từng điều trần trước Quốc Hội chống lại việc phá thai.
Phán quyết đổi chiều…
Vào đầu tháng 6/2019, Tối cao Pháp viện Mỹ bất ngờ ủng hộ một điều luật của tiểu bang Indiana là tất cả các bào thai dù bị sẩy thai hoặc phá thai đều phải được chôn cất hoặc hỏa táng.
Quyết định này được xem là bước đầu cho việc công nhận bào thai không phải là chất thải y tế, mà là con người, khi mất phải được đối xử trang nghiêm.
Khi đã xem bào thai là con người, bước kế tiếp là bào thai có quyền được sống được hưởng mọi thứ quyền mà công dân Hoa Kỳ được hưởng.
Nhưng các thẩm phán Tối cao Pháp viện cẩn thận phán quyết trong một số trường hợp phụ nữ ở tiểu bang Indiana tiếp tục có quyền phá thai.
Người có tín ngưỡng ủng hộ ông Trump
Tổng thống Trump chống lại việc phá thai nhưng lại đồng ý trong một số trường hợp như người phụ nữ bị hãm hiếp hay loạn luân hay để bảo vệ cuộc sống của người mẹ, người phụ nữ có quyền phá thai.
Mặc dù, quan điển này không được giới chống phá thai đồng ý, nhưng họ đều biết chính nhờ ông Trump đã bổ nhiệm 2 thẩm phán bảo thủ nên mới có được kết quả nói trên.
Ngay sau đó có tới mười tiểu bang đã ban hành các quy định phá thai và cấm phá thai nhằm thách thức Tối cao Pháp viện phải xét lại quyền phá thai.
Con số phá thai đã giảm rất nhiều, nhiều phòng khám phá thai đã phải đóng cửa, tiểu bang Missouri không có phòng khám phá thai…
Theo khảo sát được Democracy Institute/Sunday Express công bố ngày 14/7/2020, đa số người Mỹ có tín ngưỡng ủng hộ Tổng thống Trump tái đắc cử.
Đặc biệt, 90% người theo Công giáo Phúc âm (Evangelical Christians) bày tỏ ủng hộ ông Trump, chỉ có 8% nói họ sẽ bỏ phiếu cho ông Joe Biden.
56% người theo Tin lành ủng hộ ông Trump, 42% bỏ phiếu cho ông Biden.
Còn người theo Công giáo Roma 52% ủng hộ ông Trump, 44% ủng hộ ông Biden.
Ông Biden nhận được sự ủng hộ của đa số người theo Do Thái giáo (61%) và những người vô thần (90%).
Xóa bỏ chủ nghĩa tư bản …
Ngày 9/7/2020, ông Joe Biden, ứng cử viên đảng Dân Chủ tại Dunmore, tiểu bang Pennsylvania đã công khai một phần kế hoạch tranh cử Tổng thống là nhằm “chấm dứt kỷ nguyên chủ nghĩa tư bản cổ đông” (era of shareholder capitalism).
Ông cho biết sẽ thay thế bằng một hệ thống quản trị xí nghiệp dựa trên quyền lực của các nghiệp đoàn lao động và dựa trên các cộng đồng “người da đen, da màu và người Mỹ bản địa”.
Ông định mức lương tối thiểu 15 Mỹ kim một giờ và đề xuất phương án tăng thuế thu nhập doanh nghiệp lên 28% từ mức 21%, trái ngược chính sách giảm thuế của Tổng thống Trump.
Việc Tổng thống Trump giảm thuế công ty vào năm 2017 đã vực dậy nền kinh tế Mỹ dẫn đến giảm thất nghiệp đến mức thấp nhất trong vòng mấy chục năm, nhất là giảm thất nghiệp trong cộng đồng người Mỹ gốc da đen.
Những chính sách nói trên khá tương tự với ý tưởng của Thượng Nghị Sĩ Bernie Sanders người công khai lập trường xã hội chủ nghĩa, là lập trường đối nghịch với thành phần bảo thủ kinh tế những người tin vào kinh tế tự do, chính phủ không can thiệp vào hoạt động xí nghiệp và giảm thiểu thuế công ty, nên cũng không lấy làm lạ khi thành phần bảo thủ kinh tế dồn phiếu cho ông Trump và muốn ông tái đắc cử.
Bảo thủ chống chủ nghĩa xã hội
2 thí dụ trong bài nêu lên sự khác biệt về xã hội và kinh tế giữa thành phần bảo thủ và thành phần cấp tiến theo xã hội chủ nghĩa tại Mỹ.
Ngay từ thời Tổng thống John Kennedy (1961-63), những cuộc tranh cử Tổng thống và tranh cử giữa kỳ tại Mỹ, đều là những cuộc giao đấu chính trị giữa hai khuynh hướng bảo thủ và xã hội chủ nghĩa.
Những đề tài chính trị khác, như bình đẳng giới tính, bình đẳng sắc tộc, bảo vệ môi trường, toàn cầu hóa, thương mãi Mỹ-Trung, mở cửa phục hồi kinh tế sau đại dịch…, sẽ là những đề tài tranh cãi giữa các ứng cử viên trong cuộc tranh cử 2020.
Cuối cùng khối cử tri thầm lặng quan sát và quyết định kết quả cuộc bầu cử.
Nguyễn Quang Duy
Melbourne, Úc Đại Lợi
15/07/2020
No comments:
Post a Comment