Hôm nay, chúng ta cùng tụ họp nơi mảnh đất trang nghiêm này để tưởng niệm Tháng Tư Đen — ngày 30 tháng 4 năm 1975 — dưới lá cờ Việt Nam Cộng Hòa tung bay, biểu tượng của tự do và dân chủ, nay được phất cao nơi miền đất tự do này.

Ngày 30 tháng 4 năm 1975 đánh dấu sự sụp đổ của Sài Gòn, sự cáo chung của một nền Cộng Hòa, và khởi đầu của cuộc lưu vong cho hàng triệu người. Với cha mẹ và ông bà tôi, đó là sự mất mát của một quê hương. Với bao người khác, đó là trại tù cải tạo, lao động cưỡng bức, và những sinh mạng bỏ mình giữa biển khơi trên hành trình tìm tự do.

Năm mươi năm đã trôi qua, nhưng Việt Nam vẫn còn dưới sự cai trị của một chế độ độc tài cộng sản – một guồng máy bịt miệng tiếng nói bất đồng, bóp nghẹt sự thật, và duy trì quyền lực bằng sự sợ hãi.

Nhưng cuộc đấu tranh cho tự do chưa kết thúc. Nó vẫn tiếp diễn – trong mỗi người chúng ta.

Giờ đây, đến lượt thế hệ của chúng ta phải trả lời: Chúng ta sẽ đứng lên cho tự do như thế nào? Chúng ta sẽ gìn giữ và truyền đi lời hứa của dân chủ ra sao?

Hơn 1,2 triệu người miền Nam Việt Nam đã bị giam giữ trong các trại tù khổ sai. Ít nhất 165.000 người đã bỏ mạng nơi đó. Hơn nửa triệu người khác đã thiệt mạng khi vượt biên bằng đường bộ và đường biển. Hàng triệu người bị đẩy vào các “vùng kinh tế mới,” nơi thêm nhiều sinh mạng bị vùi dập bởi lao động khổ sai và đói khát giữa rừng sâu nước độc.

Khi tôi mười sáu tuổi, tôi từng tình nguyện đến vùng Tây Nguyên để xây trường học. Nhưng bài học lớn nhất tôi học được không phải là thiếu thốn tài nguyên – mà là ai đang kiểm soát chúng. Tham nhũng, kiểm duyệt, và độc tài đã bóp nghẹt mọi ý nguyện tốt đẹp.

Kinh nghiệm đó khiến tôi nhận ra: muốn có thay đổi thật sự, phải có thay đổi chính trị.

Hôm nay, tôi cùng cha mẹ mình tiếp tục mơ về một nước Việt Nam dân chủ. Họ cổ vũ cho tự do báo chí, xã hội dân sự độc lập, và các hoạt động vận động công khai nhằm đối đầu với độc tài bằng sự thật.

Và hôm nay, một mối đe dọa mới đang trỗi dậy — không chỉ cho Việt Nam mà cho cả thế giới: đó là việc sử dụng trí tuệ nhân tạo để theo dõi và đàn áp cả một dân tộc. Không nhà cầm quyền nào được phép biến công nghệ thành vũ khí để chống lại chính chính người dân của mình.

Gửi đến giới trẻ Việt Nam: các bạn là chìa khóa của sự thay đổi. Các bạn đã thấy dân chủ là gì. Các bạn đã thấy tuổi trẻ vùng lên ở Đông Âu, Hồng Kông, Miến Điện, Iran. Vậy tại sao không phải là Việt Nam? Tại sao không phải là bây giờ?

Hãy hiểu lịch sử của chúng ta. Bắt đầu từ những điều nhỏ. Đặt câu hỏi. Lên tiếng. Tìm lấy nhau. Tổ chức lại. Hãy nhớ: không nhà cầm quyền nào có thể mãi mãi bịt miệng một dân tộc đoàn kết.

Gửi đến người trẻ Mỹ gốc Việt: sự tự do của chúng ta nơi đây không phải là lý do để an phận — mà là lời kêu gọi hành động. Chúng ta phải khuếch đại tiếng nói của những người đang bị bịt miệng. Hãy ủng hộ những nhà bất đồng chính kiến, những ký giả, những tù nhân lương tâm. Hãy để lễ tưởng niệm 50 năm này không chỉ là sự tưởng niệm.

Hãy để nó trở thành một cuộc hồi sinh.

Hãy để nó là tia lửa thắp sáng con đường dẫn đến một Việt Nam không bị cai trị bằng nỗi sợ, mà được hướng dẫn bằng niềm hy vọng.

Bởi vì khi tuổi trẻ đứng lên, cả một dân tộc sẽ cùng đứng lên.

Tương lai nằm trong tay các bạn.

Hãy nắm lấy nó.

Xin chân thành cảm ơn.



Ladies and gentlemen, friends, and fellow Vietnamese Americans,

Today, we gather on this solemn ground to remember Black April—April 30, 1975—under the South Vietnamese flag, symbol of freedom and democracy, now waving freely in this land of liberty.

April 30, 1975, marked the fall of Saigon, the collapse of a Republic, and the beginning of exile for millions. For my parents and grandparents, it meant the loss of a homeland. For so many others, it meant prison camps, forced labor, and lives lost at sea in search of freedom.

Fifty years later, Vietnam remains under the same one-party communist rule—a regime that silences dissent, censors truth, and clings to power through fear.

But the fight for freedom is not over. It lives on—in each of us.

And now, it is our generation’s turn to answer: How will we stand up for freedom? How will we carry and share the promise of democracy?

Over 1.2 million South Vietnamese were imprisoned in forced labor camps. At least 165,000 died there. More than half a million perished escaping by land and sea. Millions were forced into the so-called “new economic zones,” where more lives were claimed by grueling labor and starvation in the jungle.

When I was sixteen, I volunteered in the Central Highlands of Vietnam, helping build schools. But the deeper lesson I learned was this: the problem was never just a lack of resources—it was who controlled them. Corruption, censorship, and authoritarianism stifled every good intention.

That experience made clear to me: real change requires political change.

Today, I support my parents in their dream of a democratic Vietnam. They champion free press, independent civil society, and advocacy that confronts dictatorship with truth.

And today, a new threat looms—one that affects not only Vietnam but the world: the use of artificial intelligence to monitor and suppress entire populations. No government should turn technology into a weapon against its own people.

To the youth of Vietnam: You are the key to change. You’ve seen what democracy looks like. You’ve seen young people rise up in Eastern Europe, Hong Kong, Myanmar, Iran. Why not Vietnam? Why not now?

Understand our history.

Start small. Ask questions. Speak out. Find one another. Organize. Remember: no government can silence a united people forever.

To young Vietnamese Americans: our freedom here is not a reason for comfort—it is a call to duty. We must amplify the voices of those still silenced. Support the dissidents, the journalists, the prisoners of conscience. Let this 50th commemoration be more than remembrance.

Let it be a rebirth.

Let it be the spark that lights the path to a Vietnam not ruled by fear, but led by hope.

Because when the youth rise, nations rise with them.

The future is in your hands.
Claim it.

Thank you.