Thượng viện Mỹ ủng hộ Nhật Bản trên vấn đề Senkaku/ Điếu Ngư

Quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư do Nhật Bản cai quản Photograph: AP

Tú Anh 

Một điều luật bổ sung vào ngân sách quốc phòng Mỹ 2013 vừa được Thượng viện Mỹ nhất loạt thông qua khẳng định lời cam kết sát cánh với Nhật Bản bảo vệ chủ quyền tại đảo Senkaku/Điếu Ngư. Washington sẽ chống lại mọi biện pháp uy hiếp của Trung Quốc đối với « đồng minh Thái Bình Dương của Mỹ » từ áp lực đến vũ lực để lấn chiếm biển đảo.

Vào lúc hải quân Trung Quốc phô trương thanh thế tại Biển Đông và biển Hoa Đông, Thượng viện Mỹ thêm vào dự luật ngân sách 2013 một điều khoản bổ sung ngăn chận Trung Quốc tranh giành quần đảo Senkaku/ Điếu Ngư hiện do Nhật Bản cai quản.

Sáng kiến này do bốn Thượng nghị sĩ gồm ông Jim Webb, chủ tịch tiểu ban Đông Á Thái Bình Dương sự vụ, James Inhof, Joe Liberman và John McCaine đồng bảo trợ và đã nhận được đồng thuận 100%. Dự luật tu chính ghi nhận là trong khi Hoa Kỳ « không lấy lập trường » về chủ quyền của quần đảo nhưng Hoa Kỳ « công nhận quyền cai quản của Nhật Bản trên quần đảo Senkaku ».

Thượng viện Mỹ khẳng định là « những hành động đơn phương của một phe thứ ba không làm lay chuyển (lập trường) của Mỹ công nhận Nhật Bản cai quản quần đảo Senkaku ». Dự luật tu chính tái khẳng định hiệp ước « Hợp tác an ninh và quốc phòng Mỹ Nhật » và cảnh báo Trung Quốc và nếu họ tấn công Nhật Bản thì Hoa Kỳ sẽ đáp trả theo các điều cam kết trong hiệp ước an ninh hỗ tương Mỹ Nhật.

Cuối cùng, Thượng viện Mỹ nhắc lại và nhấn mạnh « quyền lợi quốc gia của Mỹ gắn liền với quyền tự do giao thông, hòa bình ổn định, tôn trọng luật hàng hải quốc tế trong khu vực. Thượng nghị sĩ John Webb tuyên bố rằng dự luật bổ sung này là « lời ủng hộ mạnh mẽ cho một đồng minh sinh tử của Mỹ tại Thái Bình dương ».

Cũng trong bối cảnh Bắc Kinh từng bước làm mưa làm gió trong vùng biển châu Á, hôm qua phát ngôn viên bộ ngoại giao Mỹ cho biết sẽ « chất vấn giới lãnh đạo Trung Quốc » về thông tin chính thức cho rằng kể từ tháng 01/2013, cảnh sát biển Trung Quốc sẽ khám xét tàu bè trên vùng biển Đông Nam Á.

Cho đến hôm nay 01/12/2012, Đài Loan và Philippines phản ứng lên án Bắc Kinh. Còn Hiệp hội ASEAN, qua tuyên bố của Tổng thư ký Surin Pitsuwan, tỏ ý quan ngại trước « diễn biến mới nghiêm trọng » này.