Anh lính Bob Kerrey lúc là SEAL. Ảnh: NYT.
Trên mạng đang ầm ỹ về ông Bob Kerrey, người từng chịu trách nhiệm một vụ thảm sát thời kỳ chiến tranh, làm chủ tịch hội đồng tín thác Đại học Fulbright tại Việt Nam (FUV).
Ngày 25/5, FUV được trao quyết định thành lập dưới sự chứng kiến của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry. Đây là cơ sở giáo dục 100% vốn đầu tư nước ngoài, hoạt động không vì lợi nhuận.
Chẳng hiểu chức danh này to như thế nào ở Fullbright nhưng chắc không to bằng Đại sứ Mỹ tại Việt Nam. Thế mà mạng ảo ầm cả lên vì chuyện này. Phản đối, ủng hộ, im lặng…người Việt bị cuốn vào một cuộc tranh cãi không có hồi kết.
Vị đại sứ Hoa Kỳ đầu tiên là ông Douglas Brian (Pete) Peterson nhiệm kỳ 1997-2001. Ông từng là giặc lái máy bay đánh phá miền Bắc và bị bắn rơi, bị bắt làm tù binh và ở “khách sạn Hilton – Hỏa Lò” tới 6 năm. Hầu hết người Việt của hai phía đều biết rõ chuyện này nhưng không ai lên tiếng Pete giết bao nhiêu người. Thời kỳ đại sứ của ông đã giúp cho embargo được cởi bỏ vài năm sau đó.
Chức danh của ông Bob Kerrey không thể so với John Kerry, ngoại trưởng Hoa Kỳ, một cựu binh chiến trường Việt Nam. Có người Việt Nam nào tự hỏi, anh lính John đã giết bao nhiêu người Việt khi cầm súng. “Anh” John ở cương vị ngoại trưởng và TNS, rồi trong ban đối ngoại thượng viện, đã làm hàng núi việc để có quan hệ Việt-Mỹ như hôm nay.
Chức danh “đi xin tiền” của Bob Kerrey không thể so với một cưu ứng viên TT Hoa Kỳ, ông John McCain, một phi công đánh phá Hà Nội và bị bắn rơi. Người ta lôi ông lên từ hồ Trúc Bạch, ở trọ “Hilton” 7 năm (1967-1973). Hiện nay tay ông bị tật là do bị thương, do tù tội, nhưng không vì thế mà ông không bỏ bao công sức để biến thù thành bạn. Có ai trong số người Việt tự hỏi, anh phi công John đã giết hại bao dân Việt trong những chuyến bay ném bom miền Bắc.
Chủ tịch hội đồng tín thác thực tế là vác cặp đi xin tiền tài trợ cho trường FUV. Với cương vị cựu thống đốc Nebraska, từng là ứng viên tham gia chạy đua vào Nhà Trắng năm 1992, Bob Kerrey biết nói khéo để người Mỹ rút ví. Có lý lịch tốt đẹp, đảng viên cộng sản 4 đời, tiếng Việt tập tọe, tiếng Anh không thạo, thì Quốc hội Mỹ khó mà gật đầu.
Bão mạng không ầm ỹ về Pete Peterson, John Kerry, John McCain, tại sao Bob Kerrey được chọn vào lúc này. Nó xảy ra ngay sau chuyến thăm tốt đẹp của TT Obama tới Việt Nam được cả lãnh đạo và nhất là dân chúng đón hết sức nồng ấm trên phố.
Thử tưởng tượng ngày Tập Cận Bình thăm Hà Nội, người Việt chiếu video lính Trung Quốc bắn 64 chiến sỹ Gạc Ma do chính phía Trung Quốc ghi lại và phát trên YouTube hay chiến tranh biên giới phía Bắc với sự tàn bạo của lính Trung Quốc.
Rất có thể có những người không mê chuyện người Việt ra đường đón Obama và thân Mỹ nên họ đã bắn đại bác vào quá khứ chiến tranh làm tới 5 triệu người chết, đất nước chia rẽ, một đòn hiểm độc đánh vào quan hệ Việt-Mỹ chỉ bằng mẩu tin “Bob Kerrey từng thảm sát người Việt”.
Dù ông từng thừa nhận cách đây 16 năm trên New York Times với sự hối hận trải dài mấy thập kỷ. Đây cũng là một bài học cay đắng của chiến tranh, biến người bình thường thành kẻ sát nhân.
Trong cuộc chiến này, cả hai phía chiến tuyến của hai miền đều mất mát to lớn, Mỹ cũng thiệt hại không nhỏ. Gợi lại chuyện này là gợi lại nỗi đau của cuộc chiến, dù 40 năm đã qua, nhưng nếu nhắc lại vẫn không ít hận thù như bóng ma hiện về.
Tin tức thế giới phẳng là thế. Một cú nhấn chuột trích một bài báo, đôi khi chỉ nhằm câu views để bán quảng cáo, có thể làm thay đổi hàng triệu có khi hàng tỷ người trên hành tinh.
Nếu độc giả không tỉnh táo tự hỏi, tin này có lợi cho ai, mục đích là gì, và nhắm vào đâu, dễ bị cuốn vào cơn bão trên mạng ảo. Tự làm chủ cuộc đời mình trong thế giới đầy cạm bẫy mới xứng đáng là công dân toàn cầu.
Ủng hộ hay phản đối Bob Kerrey không nằm trong quyết định của bạn đọc hang Cua. Nhưng ý nghĩ dương tính có thể thay đổi được quá khứ đau thương và biến thành điều tốt đẹp cho tương lai con cháu để chúng được hưởng nền giáo dục văn minh, biết yêu hòa bình, lên án chiến tranh.
Như tôi từng viết, thế hệ chính khách “chiến tranh Việt Nam” không còn nhiều thời gian trên trái đất này. Họ hiểu Việt Nam, hiểu Mỹ, hiểu ván bài khu vực hơn ai hết. Thời cơ không còn nhiều cho Việt Nam.
Làm như Pete Peterson, John Kerry, John McCain và như Bob Kerrey, để quan hệ quốc gia Mỹ Việt ngày càng gần gũi. Người Việt nhớ về các ông như những người bạn, trừ một số không hề thích xu hướng cựu thù thành đồng minh.
Đừng để chuẩn đúp hay chủ nghĩa lý lịch ngự trị cuộc đời mình. Biết tha thứ nhưng không quên (forgive but not forget), đó cũng là một cách lựa chọn khác cho đời thanh thản.
HM. 3-6-2016
(Hiệu Minh Blog)
No comments:
Post a Comment