Chiến thuật mới trong chiến lược cũ
Theo học giả Alexander Neill
của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS),
khu vực ADIZ mà Trung cộng tuyên bố bao gồm cả quần đảo tranh chấp
Senkaku/Điều Ngư mà Nhật Bản tuyên bố chủ quyền từ trước, có thể dẫn đến
những tính toán sai lầm và làm leo thang căng thẳng trong khu vực.
Hành động đơn phương thiết lập khu vực ADIZ bộc lộ tham vọng của lãnh
đạo nước này trong việc muốn thay đổi hiện trạng khu vực. Đây cũng là
hành động tăng cường quân sự rõ rệt nhất kể từ khi ông Tập Cận Bình lên
nắm quyền 1 năm trước.
Mặc dù vậy, các nhà lãnh đạo Trung cộng đã tránh né tất cả những chỉ
trích liên quan đến việc thiết lập khu vực ADIZ của mình và đẩy trách
nhiệm sang phía Nhật Bản khi cho rằng các khu ADIZ mà Nhật Bản công bố
trước đây cũng xâm lấn vào các vùng lãnh thổ mà Trung cộng đã tuyên bố
chủ quyền.
Hơn thế nữa, Trung cộng còn cho rằng Mỹ cũng phải chịu trách nhiệm về
việc chính nước này đã giúp Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan thiết lập các
khu vực ADIZ tương tự tại các quốc gia và vùng lãnh thổ này trong giai
đoạn Mỹ thể hiện vai trò quân sự của mình tại khu vực Đông Á trong suốt
thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Việc thiết lập khu vực ADIZ của Trung cộng nhắc người ta nhớ đến việc
việc Quân đội Giải phóng nhân dân Trung Hoa (PLA) thiết lập hỏa tiển bao
vây Đài Loan năm 1996, khi Chủ tịch Trung cộng lúc bấy giờ, ông Giang
Trạch Dân, đã đơn phương ra lệnh thiết lập các khu vực cấm vào trên
không và trên biển trong giai đoạn nước này thử nghiệm hàng loạt các hỏa
tiển tại Đài Loan.
Tuyên bố thành lập khu ADIZ hiện nay của Trung cộng càng khẳng định rõ
ràng, rằng vấn đề các quần đảo tranh chấp Điếu Ngư/Senkaku là vấn đề
quan tâm hàng đầu đối với Trung cộng . Nước này đã đặt việc tranh
chấp này lên ngang hàng với những tranh chấp của họ trên khu vực Biển
Đông cũng như các vấn đề liên quan đến Đài Loan.
Bắc Kinh vẫn khăng khăng quan điểm rằng họ đã tuyên bố chủ quyền quần
đảo tranh chấp Điếu Ngư/Senkaku từ thế kỷ 14 trong khi Tokyo nói rằng đó
là những quần đảo không có cư dân sinh sống cho đến khi Nhật Bản chiếm
đóng năm 1895.
Tranh cãi giữa hai nước nổ ra kể từ những năm 70 của thế kỷ trước nhưng
gần đây lại càng leo thang mạnh mẽ hơn khi Trung cộng muốn phô bày sức
mạnh của mình cũng như giành lại ảnh hưởng trong khu vực.
Sách trắng Quốc phòng Trung cộng đưa ra tháng 4 năm nay cũng đã thể
hiện rõ quan điểm này khi mổ tả Nhật Bản như một “ nguyên nhân gây rối”
trong các tranh chấp biển đảo và việc Mỹ tăng cường quân sự của mình tại
châu Á đã tạo ra những căng thẳng trong khu vực.
Những bước đi đầy tham vọng
Việc Mỹ đưa hai máy bay B-52 bay qua khu vực ADIZ của Trung cộng hôm
26/11 là câu trả lời thích đáng cho lời tuyên bố của Trung cộng .
Nhìn từ bên ngoài, Trung cộng đang không thể chứng tỏ được thực quyền
tại khu vực này khi nước này rõ ràng là không thể bảo vệ được khu vực
ADIZ của mình như những gì tuyên bố trước đó.
ADIZ Trung cộng chồng lấn lên ADIZ của Nhật Bản và Hàn Quốc.
Tuy nhiên, việc thiết lập khu vực ADIZ là một chiến thuật quan trọng để
có thể tạo được lợi thế đáng kể cho Trung cộng .
Theo họ, Mỹ không thể cứ mãi cho máy bay chiến đấu bay qua khu vực này
và nói rằng đó là “một phần kế hoạch diễn tập quân sự” của mình. Nếu làm
như vậy, tiếng nói của Mỹ sẽ dần mất đi trọng lượng của mình và vô hình
trung sẽ bị coi là đang gây hấn với Trung cộng .
Hơn thế nữa, phản ứng mạnh mẽ nhất của phía Nhật liên quan đến khu ADIZ
của Trung cộng cho đến giờ vẫn chỉ dừng lại ở việc tuyên bố khu vực này
bao trùm cả quần đảo tranh chấp Điếu Ngư/Senkaku mà Nhật Bản có quyền
quản lý. Chính vì vậy, Trung cộng hi vọng rằng mình có thể áp đặt sức
mạnh của mình lên các nước nhỏ hơn.
Trong đàm phán với các nước khác, các nhà chính trị và ngoại giao của
Trung cộng thường đưa ra rất nhiều yêu sách mà họ muốn phía đối tác
phải thực hiện để đổi lấy việc có thể xâm nhập vào thị trường Trung cộng
đầy tiềm năng béo bở và đang tăng trưởng mạnh mẽ.
Hiện nay, Trung cộng sẽ yêu cầu các nước khác buộc các hãng hàng không
của mình phải tuân thủ những quy định của nhà chức trách Trung cộng khi
bay qua khu vực ADIZ, cũng tức là đã chính thức xác nhận không phận các
khu vực này thuộc quyền quản lý của Trung cộng .
Áp lực này của Trung cộng lên các
hãng hàng không tư nhân còn
rõ rệt hơn rất nhiều bởi nếu không làm như vậy, họ sẽ mất đi cơ hội đón
tới hàng chục triệu khách Trung cộng đi du lịch nước ngoài hàng năm.
Chiến thuật này của Bắc Kinh tỏ ra hữu hiệu đối với một ví dụ điển hình
là Đài Loan. Kể từ tháng này, Gambia sẽ chất dứt quan hệ ngoại giao với
vùng lãnh thổ này của Trung cộng sau những hành động tương tự của
Vatican, Burkina Faso, Sao Tome và Principle, Swaziland và gần 20 quốc
gia tại khu vực Mỹ Latin và Thái Bình Dương.
Trong những tranh chấp lãnh thổ của mình, Trung cộng có một lợi thế rất
lớn là việc họ muốn thay đổi hiện trạng trong khi các nước khác chỉ muốn
giữ nguyên như ban đầu.
Điều này có nghĩa là trong khi các nước khác phải vắt óc suy nghĩ để đối
phó với nhiều khả năng hành động của Trung cộng thì nước này chỉ cần
tính toán một bước tiến có lợi nhất cho mình.
Mỹ-Nhật có cản nổi Trung Quốc?
Trong vấn đề quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư, Trung cộng có thể sẽ
duy trì căng thẳng qua sự hiện diện thường trực của quân đội nước này
tại đây.
Giới hạn cuối cùng mà Trung cộng có thể làm là thiết lập quân đồn
trú trên quần đảo tranh chấp này. Việc này khó có thể xảy ra bởi nó sẽ
tạo sự thù địch ghê gớm với Mỹ và Nhật.
Tuy nhiên, Trung cộng trong thời gian gần đây cũng đã thực thi nhiều
hành động quân sự gây leo thang căng thẳng trong khu vực.
Tháng 1/2013, Bộ Quốc phòng Nhật Bản tố cáo hải quân của Quân đội Giải
phóng nhân dân Trung Hoa đã hướng radar dẫn đường tấn công của mình về
phía một tàu hải quân của Nhật Bản ở cách không xa khu vực quẩn đào
tranh chấp. Phía Trung cộng dĩ nhiên đã mạnh mẽ bác bỏ cáo buộc này.
Sau đó không lâu, Trung cộng liên tục cho máy bay không người lái bay
vào khu vực tranh chấp buộc Nhật Bản phải điều động máy bay chiến đấu
can thiệp.
Không chỉ thực hiện bằng hành động, Trung cộng còn cố phô trương thanh
thế của mình bằng việc giới thiệu chiếc máy bay tàng hình không người
lái đầu tiên của mình ngay sau khi nước này thử nghiệm thành công máy
bay chiến đấu tàng hình J-31.
Cả hai loại máy bay này dù đang trong giai đoạn thiết kế nhưng cũng đã
cho thấy Trung cộng đang thành công trong việc hiện đại hóa quân đội
của mình.
Mặc dù Trung cộng còn lâu mới có thể đạt đến mức siêu cường về sức
mạnh quân sự như Mỹ, nhiều chuyên gia quốc phòng của Mỹ, nhưng phải
thừa nhận rằng Trung cộng giờ đã có khả năng tập trung đủ lực lượng
quân sự để bao “sân sau” của mình. Thậm chí, một vài nhà phân tích còn
cho rằng, Quân đội Giải phóng nhân dân Trung Hoa hoàn toàn có thể đối
chọi với Mỹ trong khu vực.
Trước tình hình đó, cả Mỹ và Nhật đã nhanh chóng có những bước đi nhằm nói
lên quan điểm của mình cũng như ngăn chặn bước tiến của Trung cộng .
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã chỉ trích tuyên bố thiết lập khu ADIZ
của Trung cộng là “không có hiệu lực” và buộc hai hãng hàng không của
Nhật Bản là Japan Airlines và ANA rút lại việc xuất trình cho Trung cộng
kế hoạch bay của mình tại khu vực ADIZ của Trung cộng .
Tuy nhiên, mọi
ánh mắt giờ đang đổ dồn về phía Mỹ bởi siêu cường này được trông đợi sẽ
đóng vai trò quan trọng trong việc kềm chế tham vọng của Trung cộng .
Trên thực tế, tuyên bố của Trung cộng về việc thành lập khu ADIZ đang
là liều thuốc thử mạnh cho Tổng thống Mỹ Barack Obama không chỉ bởi
những cam kết trước đó của Washington rằng Mỹ sẽ bảo vệ lãnh thổ của
đồng minh thân cận Nhật Bản (bao gồm cả quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu
Ngư) mà còn bởi tuyên bố của Trung cộng đánh thẳng vào chính sách ngoại
giao hướng về châu Á gần đây của Mỹ.
Ngày 26/11 Mỹ điều hai máy bay B-52 bay qua khu vực này mà không hề
thông báo cho phía Trung cộng .
Lời đáp trả của Mỹ là rất rõ ràng. Ngày 26/11 Mỹ điều hai máy bay B-52
bay qua khu vực này mà không hề thông báo cho phía Trung cộng .
Lầu Năm Góc tuyên bố rằng hai chiếc máy bay này đang thực hiện một chiến
dịch tập trận đã được lên kế hoạch từ trước. Tuy nhiên, thông điệp mà Bộ
Quốc phòng Mỹ gửi đi là không thể nhầm lẫn được đăc biệt là khi nó diễn
ra chỉ vài ngay sau khi Bộ trưởng Chuck Hagel tuyên bố Bắc Kinh “đang cố
tình gây bất ổn nhằm thay đổi hiện trạng trong khu vực” và ông Hagel
cũng nói rõ rằng các chiến dịch quân sự của Mỹ vẫn sẽ được tiến hành như
trước đây.
Hơn thế nữa, Mỹ còn bộc lộ sự ủng hộ đồng minh Nhật Bản của mình bằng
việc điều Hạm đội số 7 của Mỹ đến Nhật Bản và thực hiện nhiều cuộc diễn
tập quân sự tại khu vực ADIZ của Trung cộng , một hành động mà nhiều
người cho rằng nó bộc lộ rõ phản ứng mạnh mẽ của Mỹ trước Trung cộng .
Washington đang đi đúng hướng. Trung cộng đã không thể thể hiện được
sức nặng trong tuyên bố của mình. Thay vì thế, Bắc Kinh mới chỉ bóng gió
đưa ra những lời đe dọa đao to búa lớn nhưng không nhiều ý nghĩa.
Việc tạo ra khu vực ADIZ thể hiện sự tự tin của Trung cộng trong việc
kiểm soát và giám sát không phận mở rộng trong khu vực biển Hoa Đông.
Tuy nhiên, những phản ứng của Mỹ qua việc tăng cường các kế hoạch tập
trận trong khu vực một cách thường xuyên và liên tục hơn có thể buộc
Quân đội Giải phóng nhân dân Trung Hoa phải có những biện pháp đáp trả.
Senkaku/Điếu Ngư có thể chỉ là vài hòn đảo cằn cỗi, cách xa đất liền
hàng trăm km và không có người ở,
nhưng vị trí chiến lược của nó cùng với tiềm năng to lớn về dầu mỏ mà
nó đem lại có thể là yếu tố then chốt dẫn đến sự thay đổi về địa-chính
trị lớn nhất trong khu vực trong thế kỷ 21.
TỔNG HƠP
http://trachnhiemonline.com/Nam Yết chuyển
No comments:
Post a Comment