`Tàu sẽ bỏ rơi Triều Tiên nếu chiến tranh xảy ra'

Trung Quốc không thể bảo vệ Triều Tiên cho dù 2 bên có ký kết hiệp ước tương hỗ - Ảnh: AFP

TQ sẽ không bảo vệ Triều Tiên trong trường hợp căng thẳng tiếp tục leo thang trên bán đảo Triều Tiên, dù 2 bên có ký kết hiệp ước phòng thủ chung.

• Đó là những nhận định của các học giả Trung Quốc sau khi Nhân Dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc đăng bài bình luận rằng Bắc Kinh vẫn cam kết bảo vệ Triều Tiên chống lại các cuộc tấn công từ bên ngoài.

Trung Quốc và Triều Tiên đã ký Hiệp ước hữu nghị, hợp tác và tương hỗ cách đây 55 năm, theo đó Bắc Kinh cam kết sẽ hỗ trợ Bình Nhưỡng trong trường hợp Triều Tiên bị tấn công.

Giáo sư Pang Zhongying, một chuyên gia quan hệ quốc tế tại đại học Nhân Dân (Trung Quốc), cho biết chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng đã phá hỏng mối quan hệ Trung - Triều và làm vô hiệu hóa hiệp ước này.

"Hiệp ước là cam kết an ninh song phương hợp pháp của Trung Quốc và còn hiệu lực. Nhưng nó chỉ tồn tại trong một ý nghĩa hợp pháp. Tôi tin chắc rằng Trung Quốc sẽ không hỗ trợ quân sự trong trường hợp xảy ra xung đột hoặc chiến tranh", tờ South China Morning Post ngày 17.4 dẫn lời ông Pang.

Trong khi đó, ông Shen Jiru của Viện kinh tế thế giới và chính trị tại Học viện Khoa học xã hội Trung Quốc, cho biết Bắc Kinh không nên bị ràng buộc bởi các điều khoản trong hiệp ước nếu Bình Nhưỡng vẫn tiếp tục theo đuổi chương trình hạt nhân.

"Hiệp ước là một "di tích" của Chiến tranh Lạnh nhưng không đề cập đến hoàn cảnh cụ thể buộc Trung Quốc phải hỗ trợ quân sự", ông Shen phát biểu và lưu ý thêm rằng hiệp ước được ký kết năm 1961, khi chính phủ Trung Quốc "chưa trưởng thành và thiếu kinh nghiệm ngoại giao".

Lính biên phòng Trung Quốc đứng gác ở cây cầu trên con sông ngăn cách Trung Quốc và Triều Tiên - Ảnh: Reuters

Trong khi đó, ông Kerry Brown, Giáo sư khoa Nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Hoàng gia London, cho biết hiệp ước đặt Trung Quốc vào tình trạng "khó khăn vĩnh viễn".

"Năm 1961, tôi đoan chắc hiệp ước là một phương thức để Trung Quốc kiểm soát Triều Tiên trước ảnh hưởng của Liên Xô. Nhưng bây giờ bàn cờ chính trị đã xoay chuyển, Triều Tiên đang 'tống tiền' và điều khiển Trung Quốc", ông Brown nhận định.

Các chuyên gia lưu ý rằng các nhà ngoại giao cấp cao Trung Quốc đã nhiều lần cảnh cáo Triều Tiên ngưng chương trình hạt nhân, nói rằng Bắc Kinh sẽ không cho phép bất ổn hay chiến tranh xảy ra trên bán đảo Triều Tiên.

Khi được hỏi tại một cuộc họp báo hồi tháng 3.2016 liệu Trung Quốc có bảo vệ Triều Tiên trong trường hợp xung đột hay chiến tranh hay không, Ngoại trưởng Vương Nghị nói Trung Quốc sẽ không dung thứ cho sự bất ổn trên bán đảo Triều Tiên cũng như không ủng hộ Bình Nhưỡng theo đuổi chương trình hạt nhân và tên lửa.TNO